Arkeoloji Bilimleri Dergisi

Abstract

Oswald Spengler, a brilliant yet controversial philosopher of history, is probably best known for his seminal “Decline of the West”. In this book, Spengler boldly claimed to not only to contextualize world history, but also predict future developments on the basis of under- standing cultures as cyclical entities with dynamics akin to those of organic beings. Misread, shunned, and finally subject to academic oblivion in the second half of the 20th century, aspects of cultural morphology are currently rediscovered by a variety of disciplines including palaeoanthropology, ancient history, and ancient Near Eastern studies as potentially powerful tools to review regional or supra-regional phenomena like crisis, change, and adaption from a different, “Spenglerian” angle. This contribution argues that aspects of morphological thought as outlined in the “Decline”, but also in his later works can be immensely beneficial to scrutinize the mechanisms of change and apotheosis—the original meaning of “decline” in Spenler’s work!—in prehistoric contexts. Case studies from archaeology are used as a backdrop to highlight the possibilities and limits of cultural morphology as a methodological baseline to engage in current archaeological debates.

​

Özet

Parlak ama tartışmalı tarihçi-felsefeci Oswald Spengler, en çok, “Batı’nın Çöküşü” isimli meşhur kitabı ile bilinir. Spengler, bu eserde biyolojik varlıkların yaşam sürelerine benzeyen döngülerden oluşan dünyanın tarihini çok farklı bir gözle okunmakla kalmamış, gelecek ile ilgili öngörülerde de bulunmuştur. 20. yüzyılın ikinci yarısında, yüzeysel okunması nedeniyle akademik dünya tarafından aforoz edildikten sonra; kriz, değişim ve uyum ile ilgili fenomenlerin daha derinden anlaşılabilmesi ve “Spenglerian” bakış açısıyla değerlendirilebilmesi için, kültürel morfoloji yaklaşımının bazı kavramları bugün paleoantropoloji, eskiçağ tarihi ve eski Yakındoğu araştırmaları tarafından yeniden keşfediliyor. Bu makale, Spengler’in “Çöküş” ve “İnsan ve Teknik” adlı kitaplarında uygulanan morfolojik düşünce tarzından yola çıkarak, prehistorik dönemlerdeki değişim ve tamamlanma gibi kavramların daha kapsamlı anlaşılabilmesi için çok faydalı olacağını savunuyor ve arkeolojik tartışmalarda kültürel morfoloji yaklaşımının sunabileceği imkânları ve kısıtlılıkları daha net gösterebilmek için arkeolojiden bazı örnekler paylaşılıyor.