Arkeoloji Bilimleri Dergisi

Abstract

In the context of archaeological human remains, Biological Stress Indicators (BSI) can include skeletal lesions caused by malnutrition and infections. It is, it is not easy to accurately interpret the incidence of these lesions due to factors such as heterogeneous frailty and selective mortality. To offset this problem, we can examine the demographic distribution of the lesions and evaluate the survival time of individuals exhibiting lesions. This study aims to show how BSI and Kaplan-Meier survival analysis can be used together to compare the stress levels of different populations. For this purpose, the demographic distribution of porotic hyperostosis (PH), a BSI, and its relationship with survival were comparatively examined in four different skeletal sample populations from Boğazköy (Hattuša). The samples were classified by the features of the burials as follows: 1) Stone cist graves from the Hellenistic-Roman periods, 2) Simple in- humations from the Hellenistic-Roman periods, 3) Inhumations covered with tiles of the 2nd - 4th century AD, 4) Simple inhumations of the 18th-19th century AD. The results of the study showed that the stress levels of the first three samples were similar, but the fourth sample was more severely affected by stress. This observation is discussed within the context of the famines experienced in the region during the Late Ottoman Period.

​

Özet

Arkeolojik insan kalıntıları bağlamında biyolojik stres göstergeleri (BSG), yetersiz beslenme ve enfeksiyonlar gibi nedenlerle oluşabilen iskelet lezyonlarını kapsar. Heterojen dayanıksızlık ve seçici mortalite gibi faktörler nedeniyle bu lezyonların görülme sıklığını doğru bir şekilde yorumlamak kolay değildir. Bu zorluğu aşmak için lezyonların demografik dağılımını inceleyebilir ve lezyonlu bireylerin sağkalım sürelerini değerlendirebiliriz. Bu çalışmanın amacı, farklı örneklemlerin stresten etkilenme düzeylerini karşılaştırmak için BSG ile Kaplan-Meier sağkalım analizlerini nasıl birlikte kullanabileceğimizi göstermektir. Bunun için, Boğazköy (Hattuša)’dan dört ayrı iskelet örnekleminde, BSG’den biri olan porotic hyperostosis (PH)’nin demografik dağılımı ve sağkalımla ilişkisi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Örneklemler, iskelet kalıntılarının bulunduğu mezarların özelliklerine göre şöyle sınıflandırılmıştır: 1) Helenistik-Roma dönemlerine ait taş sanduka mezarlardan gelen iskeletler, 2) Helenistik-Roma dönemlerine ait basit toprak mezarlardan gelen iskeletler, 3) MS 2-4. yüzyıla ait kiremitlerle örtülü toprak mezarlardan gelen iskeletler, 4) MS 18-19. yüzyıla ait basit toprak mezarlardan gelen iskeletler. Çalışmanın sonuçları, ilk üç örneklemin stres düzeylerinin benzer olduğunu, ancak dördüncü örneklemin stresten daha ciddi biçimde etkilendiğini göstermiştir. Bu bulgu, Geç Osmanlı Dönemi’nde bölgede yaşanan kıtlıklar bağlamında tartışılmıştır.